RAMAZAN AYDIN
İstanbul Halk Ekmek üretime 26 Ağustos 1978 yılında başladı. Halk Ekmek AŞ; İstanbul’un düzenli, ucuz ve kaliteli ekmek üretmek, dağıtım yapmak amacıyla kurulan bir belediye şirketidir.
Halk Ekmeğin amacı; özellikle dar gelirli ailelerin ve İstanbulluların en temel gıdası olan ekmeği ucuz ve sağlıklı olarak sunmak ve aynı zamanda gittikçe tekelleşen bu sanayi dalında ekmek fiyatının belirlenmesinde düzenleyici rol oynamaktır.
Türkiye’de genel anlamda 130 milyon ekmek üretilmekte. Bu alan devasa bir sanayi dalı aslında.
Ülkemizde ve dünyada son 10 yıllarda neoliberal ve açık piyasa politikaları nedeniyle gelir eşitsizliği ve yoksulluk kaygı verici noktalara geldi. Bir yandan zenginlik artarken, diğer yandan geniş yığınlarda yoksulluk arttı. Halkın gelirlerinin düşmesiyle de alım gücü de düştü.
Ekmek, insanların günlük olarak tüketmesi gereken en zorunlu ihtiyacıdır.
Geliri hiç olmayan veya günlük geliri 1 doların altında olan aileleri düşününce 1 TL’lik ekmeğin aylık ortalamasını da hesaplarsak Halk Ekmeğin toplumdaki anlamı ve ekmeğin fiyatının önemi çok daha net ortaya çıkar.
Hatta bazı aileler için satın alınan ekmek lüks gıda sınıfına bile girebiliyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, sosyal belediyecilik anlayışı gereği halk ekmek büfelerinin arttırılması yönünde ihtiyacı tespit etti. Üstelik salgın koşullarıyla birlikte yurttaşların alım koşullarının düşmesi sonucu halk ekmek büfelerinin önündeki kuyruklar arttı. İBB’nin yeni büfe talebi belediye meclisinde AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
Fakat kamuoyunun baskısıyla İBB meclisindeki AKP ve MHP gruplarının geri adım atarak bir kısım büfe açılışına izin verdiler. Bu gönülsüz izin sonrası bile AKP’li ilçe belediyeleri büfe yerleri ve büfelerin kime verileceği konusunda süreci tıkamaya çalıştı.
İBB tüm bu engellemeleri mobil satış noktaları oluşturarak ve İBB’nin kendi yetki alanlarına büfe koyarak çözmeye çalışıyor. Biliyoruz ki, İBB’nin büfe talebinin engellenmesinin asıl amacı; İBB’yi çalıştırmamak ve hizmeti engellemektir.
Yıllardır günlük ortalama olarak 800 bin ile 900 bin arasında ekmek üreten Halk Ekmeği halkın gittikçe alım gücünün düşmesi ve pandemi koşulları nedeniyle ekmeğe ilgi arttı. Bugün ortalama 1 milyon 250 bin normal ekmek, 850 bin paketli Akdeniz grubu ekmeği üretimi yapılmaktadır.
Büfelerden normal ve kepekli ekmek olarak 200 gramlık ekmek 1 TL’den satışa sunuluyor. İstanbullunun ekmek ihtiyacının yaklaşık yüzde 13,5’i İstanbul Halk Ekmek tarafından karşılanıyor.
